Przewodnienie hipotoniczne

Przewodnienie hipotoniczne – zaburzenie gospodarki wodnej, w którym dochodzi do nadmiaru wody w ustroju, przebiegające ze zmniejszoną molalnością sodu, czyli z hiponatremią. Ten stan nazywany jest także zatruciem wodnym.

Stan przewodnienia hipotonicznego występuje dosyć rzadko, zazwyczaj dotyczy sportowców pijących ogromne ilości wody po zawodach, osób z problemami psychicznymi lub przyjmujących ecstasy (MDMA).

Przyczyny

Do rozwoju objawów przewodnienia hipotonicznego dochodzi w wyniku nadmiernej podaży płynów bezelektrolitowych lub w przypadkach nadmiernego wytwarzania wazopresyny. W obu wypadkach dochodzi do rozcieńczenia płynów ustrojowych i hiponatremii. Do tego stanu mogą również doprowadzić następujące sytuacje, które powodują zmniejszenia wydalania wody przez nerki bez adekwatnej ilości sodu (wydalanie tak zwanej wolnej wody);

• leczenie winkrystyną
• hipoproteinemia
• niedoczynność tarczycy
• niedoczynność kory nadnerczy
• choroby nerek

Objawy

W zależności od stopnia przewodnienia (czyli faktycznie hiponatremii) można zaobserwować:

• przesięki do jam ciała, obrzęki obwodowe
• obrzęk mózgu w przypadkach dużej lub szybko narastającej hiponatremii

Leczenie

Leczenie zależy od stopnia, czasu trwania (za przewlekłą uważa się trwającą powyżej 48 godzin) i obrazu klinicznego przewodnienia hipotonicznego.

• Hiponatremię objawową, czyli przebiegającą z obrzękiem mózgu, leczy się agresywnie i niezależnie od stężenia sodu, gdyż jest stanem zagrożenia życia.
• Hiponatremię bezobjawową rozpoczyna się od ograniczenia podaży wody, jeśli stężenie sodu mieści się w granicach 125 – 130 mmol/l
• Hiponatremię bezobjawową ze stężeniem sodu poniżej 125 mmol/l, z uwagi na zagrożenie wystąpienia powikłań neurologicznych, leczy się poprzez wolne korygowanie stwierdzanych zaburzeń.

Ogólne zasady postępowania w przypadkach hiponatremii

• próba likwidacji przyczyny wyzwalającej hiponatremię
• hiponatremia powyżej 120 mmol/l nie wymaga agresywnego leczenia, chyba że występują objawy (hiponatremia objawowa)
• leczenie prowadzone powinno być bardzo wolno, przyrost natremii powinien wynosić 10 mmol/l/doba
• w przypadkach bezobjawowych po osiągnięciu stężenia sodu w surowicy rzędu 125 mmol/l, przerywa się leczenie dożylne i dalsze postępowanie ogranicza się do ograniczenia podaży płynów i stosowania NaCl drogą doustną.

Zasady leczenia hiponatremii objawowej

• w przypadkach objawowych, należy w trybie pilnym wyrównać zaburzenia gospodarki sodowej.
  Wyrównanie hiponatremii jest zależne od tego, czy współistnieje z hipowolemią, izowolemią czy hiperwolemią
  • w przypadkach hipowolemii stosuje się 0,9% NaCl
  • w przypadkach izowolemii stosuje się 3 – 10% roztwór NaCl
  • w przypadkach hiperwolemii stosuje się 3 – 10% NaCl i diuretyki pętlowe
• konieczne jest równoczesne wyrównywanie stężenia potasu
• w przypadkach oporności na stosowane leczenie (brak przyrostu stężenia sodu) można zastosować demeklocyklinę
• w przypadkach obrzęku mózgu leczeniem ratunkowym jest podanie 20% mannitolu w ilości 100 – 200 mililitrów.

Zobacz też

• zaburzenia gospodarki wodnej
• odwodnienie izotoniczne
• odwodnienie hipertoniczne
• odwodnienie hipotoniczne
• przewodnienie izotoniczne
• przewodnienie hipertoniczne

Bibliografia

• „Choroby wewnętrzne” pod red. A. Szczeklika, s. 2170 i 2173-2177 ISBN 83-7430-069-8.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.